TÌNH BẠN THÂN THƯƠNG
Tôi và Tý cùng được bổ nhiệm dạy trường trung học Hòa Vang,
một quận ngoại ô thành phố Đà Nẵng. Tôi dạy Lý Hóa Sinh, Tý
dạy Pháp văn, thành ra thân nhau.
Mùa xuân năm 1975, tôi và Tý đã mất việc vì liên hệ lý lịch
xấu của chồng. Phan xuân Phương chồng tôi và Nguyễn văn Xương chồng Tý đều đi tù
tại Miền Bắc Vietnam. Trong thời gian nầy chúng tôi thường gặp
nhau tâm sự an ủi và trao đổi thư từ của hai ông chồng đã
gởi về. Sau gần sáu năm, Phan được trả tự do vào mùa Xuân
1981. Còn Nguyễn phải ở lại tù đến 9 năm.
Rồi từ đó, chúng tôi bảo nhau qua lại đến thăm nhau mỗi
tuần một lần. Khi thì đúc bánh xèo, lúc thì nấu mỳ Quảng,
hoặc đổ bánh bèo, cùng nhau ăn uống vui vẻ, cũng là để bồi
dưởng cho 2 ông chồng sau những năm cơ cực trong lao tù CS.
Đến năm 1989 có chủ trương cho những người tù của chế độ
cũ được ra đi định cư ở Mỹ theo diện HO. Chúng tôi cũng bảo
nhau hằng đêm đốt nhang cầu nguyện Phật Tổ cho hai gia đình
cùng đi Mỹ trên một chuyến bay và cùng được định cư một
chỗ để được gần nhau như xưa. Đúng như điều mong ước,
chúng tôi được sắp vào danh sách HO.4, cùng rời Tân Sơn Nhất
ngày 6/9/1990 và cùng đặt chân đến phi cảng quốc tế Los Angeles
vào chiều thứ sáu 13/9/1990. Tại đây hai gia đình chúng tôi chia
tay nhau. Gia đình Tý và Nguyễn sang Boston bang Massassuset, còn gia
đình tôi về Michigan, vùng có Ngũ đại Hồ lạnh giá. Ở Vietnam
gặp nhau hằng tuần, đến xứ người tưởng được gần nhau,
nhưng lại xa nhau, khiến chúng tôi bùi ngùi lưu luyến. Tý là
người mập mạp, vô tư
ăn ngủ dễ dàng, còn tôi ngoài cái dáng mảnh khảnh lại thêm
tính hay suy nghĩ và mềm yếu. Hai chúng tôi trái ngược nhau,
nhưng rất thân nhau bởi vì cùng một quan niệm coi tình cảm là
quí hơn tiền bạc. Ôm nhau một lần rồi chia tay đôi ngã. Khi
lên máy bay, còn đang loai hoai tìm chỗ ngồi để nghĩ mệt vì đã
qua một đường bay quá dài, ít ăn và không ngủ nên cơ thể bất
an.
kẻo máy bay cất cánh, có người ở Santa Ana đến bảo trợ.”
Mọi người trên máy bay đều nhìn chúng tôi và nghĩ rằng chúng
tôi là lũ người điên, vì thấy chúng tôi lục tục kéo xuống.
Lần đầu tiên trong đời trên xứ Mỹ tự do, tôi đã mang ơn và
luôn nhớ ơn một người Mỹ da màu, đó là bà Julie, một người
gốc Phi Châu, sinh trưởng ở Hawai làm việc tại trại tị nạn
ở Thailand đã giúp đở tôi liên lạc gấp rút với người bảo
trợ ở Santa Ana. Nhờ đó chúng tôi đã định cư tại nơi đây
hơn 10 năm qua. Chúng tôi rất sung sướng được về vùng nắng
ấm California có khí hậu giống với Miền Nam Vietnam.
Sau hơn nửa năm mất liên lạc, tôi lại nhận được thư
Tý và từ đó cũng giao hẹn mỗi tháng gọi thăm nhau qua lại một
lần. Thời gian cứ tưởng êm đềm trôi nhanh trên xứ người.
Nào ngờ hơn một tháng không thấy Tý gọi qua, tôi vội gọi Tý,
mới hay Tý vào nằm bệnh viện đã nửa tháng. Theo như lời
Nguyễn, Tý bị sạn mật phải cắt bỏ túi mật, sau khi mổ thì
bác sĩ cho biết gan cũng đầy sạn nên phải mỗ gan lấy sạn ra
cho hết. Chỉ trong vòng nửa tháng ở bịnh viện, Tý không ăn
uống được, phải truyền dưởng trấp qua một ống dây đưa vào
thực quản, nên Tý sụt mất 20 Lbs. Sau đó Tý được bịnh viện
cho về thăm nhà và con rồi vào mổ tiếp lần thứ hai. Tôi
được nói chuyện với Tý mới biết Tý chỉ đau lâm râm vùng
sườn bên phải nhưng
chồng Tý lo sợ trợ cấp y tế miển phí bị cắt giảm thì
không có tiền để chửa bệnh, nên gấp rút đưa vợ đi mổ mà
không tham khảo với nhiều bác sĩ khác ở ngoài bệnh viện hoặc
hỏi ý kiến thân nhân và bạn bè. Sau khi mổ, Tý bảo cô ta đau
đớn quá sức không rục rịch hoặc xoay trở được thân người,
nước từ gan chảy ra cứ thấm ướt cả quần áo mặc dù có
một ống dây nhựa đưa từ gan ra một túi nilon đặt bên ngoài
sườn phải. Mỗi đêm phải thay hai ba lần quần áo mà nước
vẫn thấm ướt lạnh cả lưng. Qua đó, tôi biết bệnh tình của
bạn tôi rất là trầm trọng và khó khăn vì sự quyết định quá
vội vàng của chống Tý.. Tôi chỉ biết an ủi để Tý được an
tâm. Tôi không thể nào quên được lời nói của Tý: “Chắc Tý
chết quá Lê ơi,
chỉ tội nghiệp cho thắng út Tú còn quá nhỏ mới 8 tuổi, sợ
Nguyễn lấy vợ khác sẽ khổ cho nó”. Tôi gắng gượng cười
nói để Tý an tâm: “Không sao đâu, Tý cứ an tâm, Nguyễn bảo
đây là bệnh viện lớn nhất nước Mỹ và nổi tiếng nhất thế
giới, bịnh tình của Tý sẽ thuyên giảm”. Vào đúng rạng sáng
ngày lễ Lao Động của Mỹ năm 1993, Tý nhập viện sau một cơn
đau dữ dội để mổ gấp rút, với vết thương quá nặng ở gan,
kèm theo sự bất cẩn của y tá đút lộn ống dây vào khí quản
thay vì vào thực quản, nên Tý nghẹt thở và đã ra đi vĩnh
viễn. Dây là sự thật như lời Nguyễn kể, và theo thiển ý của
tôi cần phải quyết định thận trọng qua sự tham khảo với
nhiều bác sĩ cũng như bạn bè vào người thân để đi đến
quyết định sống còn
của một con người, không thể dựa vào sự miễn phí của bảo
hiểm y tế để giết chết sự sống của bạn tôi. Tôi thầm
nghĩ nếu chưa mổ xẻ, bạn tôi sẽ chưa chết sớm như vậy. Tôi
mất bạn thân, tôi đau đớn vô cùng trong suốt tám năm qua tôi
cố quên, nhưng vẫn nhớ không biết Nguyễn mất vợ anh ta có đau
đớn như tôi không?
Hiện tại các con của Nguyễn đã thành danh. Cháu lớn đã
tốt nghiệp kỷ sư lương khá cao, cháu nhì là một nhà nghiên
cứu khoa học và cháu út chuẩn bị vào đại học. Riêng với
Nguyễn đã có một bạn đời khác ngay sau đó, trẻ hơn anh 15
tuổi với nhan sắc tầm thường không mặn mà như Tý. Tôi còn
nhớ lời Nguyễn bảo với tôi khi Tý vừa mới mất: “Chắc tôi
chết mất chị Lê ơi. Mất Tý tôi không thể nào sống nỗi, tôi
sẽ ở vậy nuôi thằng Út”.
Tôi cũng buồn và khuyên anh ta: “Thôi anh a, có buồn cũng chẳng
được gì, thời gian sẽ trả lời tất cả những điều anh nói
hôm nay. Tôi chỉ cần anh ở vậy chín năm để nuôi thằng Út
đến lúc vào đại học và ra đi làm để bù với những tháng
ngày Tý nuôi con thăm chồng là đủ rồi.” . “Tý ơi, việc
xảy ra ngoài ý muốn của tôi, chính tôi đang sống mà không còn
giữ được chồng mình, thì làm sao tôi giữ được Nguyễn cho
Tý, người đã chết. Dù sao sự hy sinh của Tý vẫn có ý nghĩa
hơn những gì xảy ra trong thường tình mà tôi là người còn
sống đã thấy được và chắc Tý ở thế giới bên kia cũng
thấu hiểu tình tôi đối với bạn”.
Mùa xuân năm 1995, tôi về thăm lại VN sau khi học xong Đại
học Đông y và thi đậu bằng hành nghề châm cứu và thuốc bắc
tại Mỹ. Tôi ghé về quê, thăm mẹ Tý, thấy thật thương tâm
bởi lẽ bà đã quá đau khổ vì sau khi Tý qua Mỹ được nửa năm
thì chồng bà chết. Khóc chồng, phần trông nhớ con, bà đã mù
hẵn đôi mắt và đang ngồi chống gậy trông ra ngõ chờ Tý. Khi
thấy bà, tôi không cầm được nước mắt và cố nín khóc mà
nước mắt cứ tuôn rơi. Bà hỏi tôi từng tiếng gần như hụt
hơi: “ Sao đi cùng một lần mà không rủ nhau cùng về”. Lời
nói êm như một câu trách móc. Tôi cảm thông với nổi đau đớn
tận cùng của bà và thầm nghĩ lại lời các con và chồng tôi
dặn: “ Về VN gặp mẹ cô Tý phải gắng khôn khéo nói dối để
khỏi lộ chuyện cô
Tý mất cho bà yên tâm sống trong hy vọng.. Nói dối nầy không
hại gì ai nhưng nuôi được sự sống nên tôi phải làm thế, tuy
rằng tính tôi hay nói thật. Tôi trả lời nhanh: “Qua Mỹ con sẽ
kể hết cho Tý nghe nỗi nhớ thương, trông chờ của bác đối
vói nó, và tết năm tới tụi con sẽ cùng về thăm bác. Bác cố
gắng tịnh dưởng cho khỏe”. Bà bảo: “Tao cố gắng sống để
chờ hai đứa bay cùng về thăm tao một lần”. Bà cầm chặc tay
tôi, không cho ra về mặc dù bên ngoài trời đã gần tối hẵn.
Cậu học trò cũ của tôi là em củaTý bảo: “Mẹ buông tay cô ra
để cô ấy về kẻo tối vì mai cô phải vào Saigon và qua Mỹ
lại.”
Tôi vội bước nhanh ra khỏi cửa như trốn chạy hình ảnh
thương tâm mà tôi đã chứng kiến. Trên con đường từ Hòa Vang
về Đà Nẳng, ngang qua trường Trung Học Hòa Vang nơi hai chúng tôi
đã dạy học, tôi bùi ngùi nhìn vào con đường đất đỏ dẫn
đến nhà Tý với hàng dừa xanh mượt ngã la đà nặng trỉu trái.
Cũng tại nơi đây chúng tôi thường song đôi chuyện trò, còn các
nhóc học sinh chạy nhảy nô đùa. Nước dừa ngọt mát cuống
họng sau khi ăn những chén bánh bèo cay nóng chỉ còn là dư hương
ngày cũ. Cảnh vật không thay đổi nhưng bạn thân đã vĩnh viễn
ra đi không bao giờ gặp lại. Tôi chưa hứa cụi với ai một
điều gì, nhưng sao lòng tôi cứ ân hận mãi điều tôi hứa với
mẹ Tý, mà tôi biết không thể nào thực hiện được mà vẫn
cứ hứa. Chắc Tý
và mẹ đã gặp nhau bên kia thế giới cũng thông cảm và tha
thứ cho tôi… Gió lạnh của mùa xuân thấm vào lưng làm tôi ớn
lạnh nghĩ rằng hồn Tý đã quyện với trời xanh mây trắng đang
bay cao để chứng kiến cho tình cảm của tôi đối với bạn. Tý
cứ yên tâm an nghỉ nơi cõi vĩnh hằng, vì nơi đó không có sự
lừa dối phản bội, nơi mà trong đời cuối cùng ai cũng đến.
Ở nơi đây cõi trần tạm bợ, có một người bạn luôn luôn
nghĩ đến Tý.Tình bạn bất vụ lợi của chúng mình, thân quí
nhau vì tình nghĩa, dù rằng tiền bạc là phương tiện của cuộc
sống nhất là trên một xứ sở mà đạo lý luân thường thiếu
sót mà chỉ có chủ nghĩa cá nhân, vật chất là trên hết.
Tôi viết những dòng nầy để tưởng niệm bạn tôi và vơi
đi nổi buồn đã mất bạn thân trên xứ người, và cũng để
cảm ơn Trời Đất đã dung dưởng bảo bọc gia đình tôi bình an
hơn mười năm ly hương. Cũng tại trên tự do nầy, tôi có cơ
hội tiếp tục học lại nghề đông y của ông nội và cha tôi mà
tôi hằng mơ ước. Chỉ tại nơi đây nhờ sự giúp đở tài
chánh của chính phủ Mỹ, tôi mới có phương tiện để làm lại
từ đầu và thể hiện thành công ước mơ nhỏ bé nầy. Tuy
rằng đời sống không giàu sang dư dã, nhưng cũng được sống
đầy đủ trong quảng đời còn lại...
Ythái Lê.
